Liczba zgłoszonych wypadków przy pracy w 2016 r. wyniosła ogółem 87886 osób i była o 0,3% większa w stosunku do liczby wypadków z 2015 r. Jakie są najczęstsze przyczyny ich występowania i jakie są obowiązki pracodawców z nimi związane? – o tym dowiesz się z dzisiejszego artykułu.

Jakie są przyczyny występowania wypadków przy pracy?

Tak wysoka liczba wypadków oznacza, że w polskich firmach wciąż jeszcze nie poświęca się szczególnej uwagi bezpieczeństwu pracowników. Dobra informacja jest taka, że spadła liczba poważnych wypadków (o 7,6% mniej niż w poprzednim roku), w tym śmiertelnych (analogicznie o 21,4% mniej). Wyniki badań wskazują jednak, że najczęstszą przyczyną wypadków jest zarówno nieprawidłowe zachowanie pracownika (60,1% przypadków), niewłaściwy stan materiałów (8,4%), jak i niewłaściwe postępowanie z materiałami (7,4%), niewłaściwa organizacja stanowiska pracy (5,3%), niewłaściwa organizacja pracy (4,4%). 1,5% wypadków spowodowanych zostaje nieużywaniem sprzętu ochronnego. To zaskakujące, szczególnie że zgodnie z przepisami Kodeksu pracy pracodawca jest zobowiązany do wyposażenia pracownika w nieodpłatną odzież roboczą, a także środki ochrony indywidualnej.

Zgodnie z zasadą „lepiej zapobiegać niż leczyć”

– lepiej zapobiegać wypadkom, niż usuwać ich skutki, bo te czasami są nieodwracalne. Jeśli najczęstszą przyczyną wypadków przy pracy jest niewłaściwe zachowanie pracowników, to znaczy, że problemem jest brak świadomości, że taki wypadek może mieć miejsce. Temu zaradzić można poprzez przeprowadzanie szkoleń BHP. Jako że często pracodawcom zdarza się o tym „zapomnieć”, przypominamy wszystkim, że mają obowiązek przeprowadzić szkolenie BHP przed rozpoczęciem pracy przez pracownika. Dopuszczenie go do pracy bez przeprowadzonego szkolenia stanowi wykroczenie przeciwko jego prawom. Samo szkolenie jednak nie załatwia sprawy, ponieważ następnie trzeba jeszcze przestrzegać przepisów BHP, a to również nastręcza problemów niektórym pracodawcom.

Co to jest wypadek przy pracy?

Zgodnie z przepisami prawa, wypadek przy pracy to nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiły w związku z pracą:

• podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych,
• podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy nawet bez polecenia,
• w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy, np. w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązków pracowniczych.

Za wypadek przy pracy uznaje się też takie przypadki jak nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodującą uraz lub śmierć, które nastąpiło np.:

• podczas uprawnia sportu w trakcie zawodów przez osobę pobierającą stypendium sportowe lub
• podczas pełnienia mandatu posła lub senatora.

Obowiązki pracodawcy i uprawnienia pracownika

Pracodawca ma obowiązek podjąć działania eliminujące lub ograniczające zagrożenie, zapewnić udzielenie poszkodowanemu pierwszej pomocy, a także powołać zespół powypadkowy, który ustali przyczyny i okoliczności wypadku. Istotną kwestią jest również zabezpieczenie miejsca wypadku i uniemożliwienie dostępu do niego osobom nieupoważnionym, które mogłyby dokonywać zmian powodujących zacieranie dowodów. Z dochodzenia powypadkowego należy stworzyć odpowiednie dokumenty – protokół powypadkowy lub kartę wypadku, zapisy wyjaśnień poszkodowanego, wyjaśnienia świadków, sprawozdanie z oględzin miejsca wypadku. Jeśli poszkodowany lub członkowie jego rodziny nie zgadzają się z treścią tych dokumentów, mogą odwołać się od zawartych w nich zapisów do sądu pracy. Wypadki ze skutkiem śmiertelnym i o charakterze ciężkim oraz wypadki zbiorowe pracodawca ma obowiązek zgłosić do Państwowej Inspekcji Pracy, a także powiadomić o nich Prokuraturę Rejonową.

Jeśli dane zdarzenie zostanie uznane za wypadek przy pracy, pracownikowi przysługuje jednorazowe odszkodowanie z ZUS, jak również mogą być mu przyznane inne świadczenia, takie jak m. in. zasiłek chorobowy (w wysokości 100% podstawy wymiaru wynagrodzenia!), świadczenie rehabilitacyjne, czy renta z tytułu niezdolności do pracy.

Co w przypadku, gdy pracodawca nie przestrzega przepisów dotyczących wypadków przy pracy?

Pracodawca będzie musiał liczyć się z szeregiem konsekwencji prawnych swojego postępowania. Niewypełnienie przez niego obowiązków związanych z wypadkiem przy pracy stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracownika i jest zagrożone karą grzywny od 1.000 zł do 30.000 zł. Natomiast nieprzestrzeganie przez pracodawcę przepisów BHP, które naraża życie lub zdrowie pracownika na niebezpieczeństwo stanowi przestępstwo obwarowane karą pozbawienia wolności do lat 3. Pracownik może również wystąpić na drogę cywilną i żądać odszkodowania od pracodawcy z tytułu wypadku przy pracy, w przypadku gdy świadczenie uzyskane z ZUS nie pokryło doznanej szkody.

Jakie są Wasze doświadczenia z przestrzeganiem przez pracodawców przepisów dotyczących bezpieczeństwa pracowników? Czy przeszliście szkolenie BHP, a pracodawca zapewnia Wam bezpieczne i higieniczne warunki pracy? Jak zwykle czekamy na Wasze komentarze i wiadomości.